10.SINIF, 4.ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ

 

4.ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ

1. Timur Devleti'nden Osmanlı Devleti'ne sığınan matematik ve astronomi bilim insanı kimdir?

ALİ KUŞÇU

2. İlk Osmanlı medresesi hangi padişah zamanında İznik'te kurulmuştur?

ORHAN BEY

3. İlk Osmanlı medresesi Orhan Bey zamanında nerede kurulmuştur?

İZNİK

4. Osmanlı Devleti'nde Kazasker, Şeyhülislam, Kadı ve Müderrislerin oluşturduğu sınıfa ne isim verilmiştir?

ULEMA

5. Timur Devleti hükümdarlarından Uluğ Bey tarafından 15 yüzyılda nerede bir Rasathane açmıştır?

SEMERKANT

6. Osmanlı Devleti'nde dini kitaplarda yazılan hat sanatına ne isim verilmiştir?

NESİH

7. Fatih Sultan Mehmet hangi mahlasla (takma ad) şiirler yazmıştır?

AVNİ

8. "Avni" mahlası ile şiirler yazan Osmanlı padişahı kimdir?

FATİH SULTAN MEHMET

9. Tarikat üyelerinin barındıkları ve ibadet ettikleri yerlere ne isim verilmiştir?

TEKKE

10. Amasyalı Şeyh Hamdullah ve Hafız Osman hangi sanat dalının önemli temsilcileri arasında gösterilir?

HAT SANATI

11. Osmanlı Devleti'nde Şerri Mahkemelere başkanlık eden devlet görevlisi kimdir?

KADI

12. Osmanlı Devleti'nde levhalara yazılan hat sanatına ne isim verilmiştir?

SÜLÜS

13. Osmanlı Devleti'nde yüksek dereceli medrese öğrencilerine ne isim verilmiştir?

DANİŞMENT

14. Osmanlı Devleti zamanında yazılan "Risaletü'n Nushiye" isimli eser kime aittir?

YUNUS EMRE

15. Osmanlı Devleti'nde görev alan yönetici ve askeri sınıfa ne isim verilmiştir?

SEYFİYE

16. Osmanlı Devleti'nde Orhan Bey Döneminden itibaren dokumacılığın merkezi olan şehir hangisidir? BURSA

17. Kanuni Sultan Süleyman'ın şiir yazarken kullandığı mahlas (takma ad) hangisidir?

MUHİBBİ

18. Osmanlı Devleti'nde Muhibbi mahlası ile şiirler yazan padişah kimdir?

KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN

19. Osmanlı Devleti zamanında hastalıkların bulaşmasında mikropların etkili olduğunu  ve bulaşıcı hastalıklarda karantina uygulanması gerekli olduğunu öne süren Müslüman bilim insanı kimdir?

AKŞEMSETTİN

20. Osmanlı Devleti'nde her alandaki konuların görüşülüp karara bağlandığı yere ne isim verilmiştir?

DİVAN-I HÜMAYUN

21. İtalyan ressam Bellini'yi İstanbul'a getirterek kendi portresini çizdiren Osmanlı padişahı kimdir?

FATİH SULTAN MEHMET

22. Matematik ve astronomi bilim insanı Ali Kuşçu hangi padişah zamanında Osmanlı Devleti'nin himayesi altına girmiştir?

FATİH SULTAN MEHMET

23. Osmanlı Devleti'nde eğitim ve hukuk işlerine bakan sınıfa ne isim verilmiştir?

ULEMA

24. Osmanlı Devleti'nde Nişancı, Reisülküttap ve Defterdarın mensup olduğu sınıfa ne isim verilmiştir?

KALEMİYE

25. Genel anlamda insanın kalbi kötülüklerden arındırarak dünyalık menfaatlerden ve nefisten uzaklaşması ve Allah'ın varlığı ile yetinmesine ne isim verilmiştir?

TASAVVUF

26. Hece vezni ile yazdığı şiir türündeki öğütlerini Divan-ı Hikmet adlı kitabında toplayan ünlü mutasavvıf kimdir?

AHMET YESEVİ

27. "Hamdım, piştim, yandım" sözleri ile kendisini özetleyen mutasavvıf kimdir?

MEVLANA

28. "Biz Pergel gibiyiz. Bir ayağımız din üzerinde sağlamca durur öteki ayağımız yetmiş iki milleti dolaşır." sözü hangi mutasavvıfa aittir?

MEVLANA

29. Farsça beyitlerden oluşan ünlü Eser Mesnevi kime aittir?

MEVLANA

30. "Şeb-i Arus" törenleri hangi mutasavıfın ölüm yıldönümü için yapılır?

MEVLANA

31. "Bir olalım, iri olalım, diri olalım." sözüyle toplumsal dayanışma ve yardımlaşmanın önemine vurgu yapan ünlü mutasavvıf kimdir?

HACI BEKTAŞ VELİ

32. Hangi padişahın emriyle Hacı Bayramı Veli'nin talebeleri ilim ile meşgul olmaları sebebiyle vergi ve askerlikten muaf tutulmuşlardır?

II. MURAT

33. İlmiye sınıfına mensup olup gerektiğinde fetva veren görevli kimdir?

ŞEYHÜLİSLAM

34. Osmanlı Devleti'nde Tarım, Hayvancılık, Ticaretle uğraşan ve devlete vergi veren kesime ne isim verilir?

REAYA

35. Osmanlı Devleti'nde idari ve mali işlerden sorumlu olan sınıfa ne isim verilir?

KALEMİYE

36. Osmanlı Devleti'nde eğitim-öğretim işleri ile yargı görevini yerine getiren sınıfa ne isim verilir?

İLMİYE

37. Osmanlı Devleti'ndeki Sahnı Seman Medreseleri hangi şehirde kurulmuşlardır?

İSTANBUL

38. Osmanlı Devleti'ndeki Sahnı Seman Medreseleri hangi padişah zamanında kurulmuştur?

FATİH SULTAN MEHMET

39. Osmanlı Devleti'nde medres hocalarına ne isim verilmiştir?

MÜDERRİS

40. Osmanlı Devleti'nde medrese hocalarının yardımcılarına ne isim verilmiştir?

MUİD

41. Osmanlı Devleti'nde ortaöğretim düzeyindeki medrese öğrencilerine ne isim verilmiştir?

SOFTA

42. Osmanlı Devleti'nde Yükseköğretim düzeyindeki medrese öğrencilerine ne isim verilmiştir?

DANİŞMENT

43. İstanbul'un fethinden sonra Ayasofya'da ilk cuma hutbesini veren dönemin ünlü halini kimdir?

AKŞEMSEDDİN

44. Akkoyunluların elçisi olarak İstanbul'a gelen ve Fatih'in isteği üzerine Osmanlıların hizmetine giren ve Ayasofya medresesinde müderrislik yapan dönemin ünlü bilgini kimdir?

ALİ KUŞÇU

45. Timur'un torunu olan ve Semerkant'ta bir Rasathane kuran dönemin önemli hükümdarı kimdir?

ULUĞ BEY

46. Tarikat mensuplarının barınma ve ibadet etme yeri olarak kullandıkları yapıya ne ad verilir?

TEKKE

47. Osmanlı Devleti'nde yaşayan ve cizye vergisi ödeyen gayrimüslim halka ne isim verilmiştir?

ZIMMİ

48. Osmanlı Devleti'ndeki kadılar hangi görevli tarafından tayin edilir veya görevden alınırdı?

KAZASKER

49. Osmanlı Devleti'nde kazaların yönetim işlerinden sorumlu olan görevli kimdir?

KADI

50. Hangi padişah zamanında Osmanlı Devleti'ndeki kanunlar ilk kez yazılı hale getirilmiştir?

FATİH SULTAN MEHMET

51. Osmanlı Devleti'nin ilk Kadısı kimdir?

DURSUN FAKİH

52. Osmanlı Devleti'nde mahkemelerde görülen davaların kaydedildiği defterlere ne isim verilirdi?

ŞERİYE SİCİLLERİ

53. Osmanlı Devleti'nde miras, ticaret, nikah gibi davalara bakan görevli kimdir?

KADI

54. Hangi padişah zamanında Bursa'da kurulan kütüphane ilk Saray Kütüphanesi olarak kabul edilmektedir?

I. MURAT

55. Osmanlı Devlwtinde göreve getirilen ve aylık bağlanan kimseler için çıkarılan padişah buyruğuna ne isim verilir?

BERAT

56. Osmanlı Devletinde padişahlar tarafından yabancı devlet hükümdarlarına hitaben yazılan resmi belgelere ne isim verilir?

AHİDNAME

57. Osmanlı Devletinde padişahın yazılı buyruğuna ne isim verilir?

FERMAN

58. Osmanlı Devleti'nde İslam kurallarına uygun bilgilerin okutulduğu orta ve yüksek öğretim kurumuna ne isim verilir?

MEDRESE

59. Osmanlı Devleti'nde yoksullar için yemek yapılan ve dağıtılan hayır kurumuna ne isim verilir?

İMARETHANE

60. Osmanlı Devleti'nde levhalara yazılan hat sanatına ne isim verilir?

SÜLÜS

61. Osmanlı Devleti'nde dini kitaplara yazılan hat sanatına ne isim verilmiştir?

NESİH

62. Amasyalı Şeyh Hamdullah hangi sanat dalında yaptığı çalışmalarla adından söz ettirmiştir?

HAT SANATI

63. Afyonkarahisarlı Ahmet hangi sanat dalında yaptığı çalışmalarla adından söz ettirmiştir?

HAT SANATI

64. Hafız Osman hangi sanat dalında yaptığı çalışmalarla adından söz ettirmiştir?

HAT SANATI

65. Özel karışımlı suyun içine boya serpiştirilmesi ile yapılan kağıt süsleme sanatına ne isim verilmiştir?

EBRU SANATI

66. Osmanlı Devleti zamanında İznik ve Kütahya şehirlerinde hangi sanat dalında daha çok gelişme görülmüştür?

ÇİNİCİLİK

67. Osmanlı Devleti'nde ahşap, taş ve metal üzerine belli desenlerin oyma yöntemi ile işlendiği sanata ne isim verilmiştir?

KAKMACILIK

68. Osmanlı Devleti'nde el yazması kitapları süsleme sanatına ne isim verilmiştir?

TEZHİP

69. Osmanlı Devleti'nde askeri mimarinin güzel örneklerinden biri olan "Rumeli Hisarı" hangi padişah zamanında inşa edilmiştir?

FATİH SULTAN MEHMET

70. Klasik döneme damgasını vuran Mimar Sinan hangi padişah zamanında başmimarlık görevine getirilmiştir?

KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN

 

KAYNAK: muallimitarih.blogspot.com

 

ANADOLU’NUN KANDİLLERİ

Tasavvuf: İslam dininde yer alan ahlaki esasları hayata geçirmeyi amaçlayan yaşam biçimine verilen ad. Bu yaşam tarzında dünyevi işlerden çok manevi dünya merkeze alınmaktadır. Tasavvufla ilgilenen kişilere mutasavvıf adı verilir.

Türklere İslamiyet’i tanıtan, sevdiren önemli mutasavvıflara örnek vermek gerekirse,

 

AHMET YESEVÎ

Karahanlılar zamanında Kazakistan’da yaşamış olan dönemin önemli şair, yazar ve mutasavvıflarından biridir. Yesevi Tarikatının kurucusu olan Ahmet Yesevi, yazmış olduğu ''Divanı Hikmet'' adlı eseriyle İslam inancı ile Türk Kültürünü sentezlemiştir. “Hakkı bilmek için ilk önce kendini bilmek” ve “Ölmeden önce ölmek” anlayışıyla hareket etmiştir.

 

MEVLANA CELALEDDÎN-Î RUMİ

Öğretisinde insanlara iyiliği, alçak gönüllüğü, cömertliği, merhametli ve doğru olmayı öğütleyen Mevlana, Anadolu Selçuklu Devletinde yaşamış olan önemli mutasavvıflardan biridir. 1207’de Afganistan’ın Belh şehrinde dünyaya gelen Mevlana, 1273’de Konya’da hayatını kaybetmiştir.

 

YUNUS EMRE

Irk, din ve dil ayrımı yapmadan tüm insanlığa yönelik öğretiler geliştiren Yunus Emre, Anadolu Selçuklu Devletinin son dönemlerinde ve Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında Anadolu’da yaşamış olan Mutasavvıflardan biridir.

Yunus Emre’ye göre, ilimden asıl amaç, insanın kendini tanıması ve olgunlaşmasıdır. Sevgi üzerine kurulu düşünce dünyası oluşturan Yunus Emre, yaşadığı döneme damga vurmuştur.

 

HACI BEKTÂŞ-I VELÎ

İnsana hizmeti en büyük ibadet sayan Hacı Bektaşı Veli, Toplumsal dayanışmayı ve yardımlaşmayı kurmaya çalışmıştır.

Öğretisinin temeli akıl ve bilgiye dayandırır ve kimseyi herhangi bir özelliğinden ötürü diğerinden üstün tutmamıştır.

İran’da dünyaya gelen Hacı Bektaşı Veli,13. Yüzyılda Anadolu'da sosyal yapının gelişmesinde önemli katkılarda bulunmuş bir mutasavvıftır.

 

HACI BAYRÂM-I VELÎ

Nefsin olgunluğunu önemli saymış, olgunluğa erişmek ve kendini tanımak gibi öğretileri dile getiren Hacı Bayramı Veli, Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde yaşamış olan mutasavvıflardan biridir.

Hacı Bayramı Veli’nin türbesi Ankara’da bulunur.

 

AHİ EVRAN

Ahi teşkilatının kurucusu olan ve kişinin kötü huylarından arınıp iyi huylar kazanmasını hedefleyen Ahi Evran, Toplumun mutluluk ve refahı için bütün sanat dallarının gerekliliğini savunmuş, sanat erbaplarının bir araya gelerek sanatlarını icra etmelerini tavsiye etmiştir.

 

OSMANLI DEVLETݒNDE ASKERΠSINIF

Osmanlı toplumu; yönetenler (askeri sınıf) ve Yönetilenler (Halk-reaya) olmak üzere ikiye ayrılır. Yönetilenler sınıfı, devlete vergi öder, yönetenler sınıfı ise vergiden muaftır. Yönetilen (Reaya) sınıfı, üretim yapar. Yönetenler (askeri) sınıfı ise Osmanlı hukukunu uygulayarak ülkede adaletin hüküm sürmesini ve halkın refahını sağlar. DEVAMI....