10.SINIF, 7.ÜNİTE: KLASİK ÇAĞDA OSMANLI TOPLUM DÜZENİ

7.ÜNİTE: KLASİK ÇAĞDA OSMANLI TOPLUM DÜZENİ

1. Osmanlı Devleti'nin toplumsal, hukuki, siyasi ve idari yapısı hangi inanç temelli sisteme göre şekillenmiştir?

MİLLET SİSTEMİ

2. Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyan ve Museviler hangi sistem sayesinde tam bir serbestlik içinde dini ve milli kültürlerini koruyabilmişlerdir?

MİLLET SİSTEMİ

3. Osmanlı Devleti'nin Rumeli topraklarında uygulamış olduğu hoş görme politikasına ne isim verilir?

İSTİMALET POLİTİKASI

4. Osmanlı Devleti'nde İstanbul'dan Mekke ve Medine'ye her yıl gönderilen yardımları taşıyan topluluğuna ne isim verilir?

SURRE ALAYI

5. Osmanlı Devleti'nde geliri 100.000 akçenin üzerinde olan topraklara ne isim verilmiştir?

HAS TOPRAKLAR

6. Osmanlı Devleti'nde geliri 20.000 ile 100.000 akçe arasındaki olan topraklara ne isim verilmiştir?

ZEAMET

7. Osmanlı Devleti'nde konar göçerlerden hayvan başına alınan örfi vergi hangisidir?

AĞNAM VERGİSİ

8. Osmanlı Devleti'ne olan bağlılıkları sebebiyle tarihte Ermenilere hangi isim verilmiştir?

MİLLET-İ SADIKA

9. Osmanlı Devleti'nde toprağını mazeretsiz bir şekilde terk eden halktan alınan örfi vergi hangisidir?

ÇİFT BOZAN VERGİSİ

👉10. Osmanlı Devleti'nde, Lonca Teşkilatının verdiği dükkan açma ruhsatına ne isim verilir?

GEDİK

11. Osmanlı Devleti'nde gayrimüslimlerden askerlikten muaf olma karşılığında erkeklerden alınan vergi hangisidir?

CİZYE

👉12. Osmanlı Devleti'nde halkın refahını sağlamak amacıyla piyasalarda yeterli miktarda mal bulundurulması anlayışına ne isim verilmiştir?

İAŞECİLİK

13. Osmanlı Devleti'nde gelirleri yükseltmek ve giderleri azaltmak için uygulanan ekonomik politikaya ne isim verilmiştir?

FİSKALİZM

14. Osmanlı Devleti'nde Müslümanlardan alınan ürün vergisine ne isim verilmiştir?

ÖŞÜR

15. Osmanlı Devleti'nde gayrimüslimlerden alınan ürün vergisine ne ad verilmiştir?

HARAÇ

16. Osmanlı Devleti'nde Müslüman çiftçilerden alınan Toprak vergisine ne isim verilmiştir?

ÇİFT RESMİ

👉 17. Osmanlı Devleti'nde gayrimüslim çiftçilerden alınan Toprak vergisine ne isim verilmiştir?

ÇİFT İSPENÇ

18. Osmanlı Devleti'nde olağanüstü durumlarda halktan alınan vergiye ne isim verilmiştir?

AVARIZ

19. Osmanlı Devleti'nde Çarşı ve pazardaki fiyatların belirlenmesine ne isim verilmiştir?

NARH

20. Osmanlı Devleti'nde ticaret yolları üzerindeki kavşakların, köprü başlarının ve geçiş yollarının güvenliğini sağlamakla görevli teşkilat hangisidir?

DERBENT TEŞKİLATI

21. Osmanlı Devleti'nde ticaret yolları üzerindeki haberleşme hangi teşkilat tarafından yürütülmüştür?

MENZİL TEŞKİLATI

22. Osmanlı Devleti zamanında tüccarların mallarını bir yerden başka bir yere taşıma görevini yürüten teşkilat hangisidir?

MEKKARİ TEŞKİLATI

23. Osmanlı Devleti'nde kaba ağaç işi yapan ve bir çeşit marangoz olan meslek erbabına ne isim verilmiştir?

NECCARLAR

24. Osmanlı Devleti'nde ipek işleyen ve ipek satan meslek erbabına ne isim verilmiştir?

KAZZAZLAR

25. Osmanlı Devleti'nde yünü ve pamuğu yay ve tokmak gibi bir araçla kabartma işini yapan meslek erbabına ne isim verilmiştir?

HALLAÇLAR

26. Osmanlı Devleti'nde mülkiyeti devlete ait olan ve halk tarafından işletilen topraklara ne isim verilmiştir?

MİRİ TOPRAKLAR

27. Osmanlı Devleti'nde gelirleri padişah kızlarına ve annelerine ayrılan topraklara ne isim verilmiştir?

PAŞMAKLIK

28. Osmanlı Devleti'nde gelirleri doğrudan doğruya devlet hazinesine aktarılan arazilere ne isim verilmiştir?

MUKATAA

29. Osmanlı Devleti'nde gelirleri cami imam ve hatiplerine verilen tımar topraklara ne isim verilmiştir?

MUSTAHFAZ

30. Osmanlı Devleti'nde değerli maden darlığı yaşandığında paranın kırpılmasına yani değerinin düşürülmesine ne isim verilmiştir?

TAĞŞİŞ

31. Osmanlı Devleti'ndeki Lonca Teşkilatı İslam toplumundaki hangi sistem örnek alınarak kurulmuştur?

AHİ TEŞKİLAT

32. Osmanlı Devleti'nin ilk altın parası hangi padişah tarafından bastırılmıştır?

FATİH SULTAN MEHMET

33. Osmanlı Devleti'nde basılan ilk kağıt paralara ne isim verilmiştir?

KAİME

34. Osmanlı Devleti'nde Çarşı ve pazarları denetleyen resmi devlet görevlilerine ne isim verilmiştir?

MUHTESİP

35. Osmanlı Devleti'nde padişah tarafından koyulan vergilere verilen genel isim nedir?

ÖRFİ VERGİ

36. Anadolu Selçuklu Devleti'ndeki esnaf Teşkilatı olan Ahilik, Osmanlı Devleti'nde hangi isimle devam ettirilmiştir?

LONCA

37. Orhan Gazi döneminde ipek üretim ve ticaret merkezi olan şehir hangisidir?

BURSA

38. Osmanlı Devleti'nde tiftik (keçi yünü) üretim merkezi olarak ün kazanan şehir hangisidir? ANKARA

39. Osmanlı Devleti'nde Çuha (sık dokunmuş yün kumaş) üretim merkezi olarak ün kazanan şehir hangisidir?

SELANİK

40. Osmanlı Devleti'nde Anadolu'daki halkın Rumeli topraklarına yerleştirilmesi politikasına ne isim verilmiştir?

İSKAN

 

KAYNAK: muallimitarih.blogspot.com

 

TOPLUMUN HARCI, MİLLET SİSTEMİ

Osmanlı Devleti’nde toplum; dinleri, dilleri ve ırkları bakımından farklı kökenlerden meydana gelen insanlardan oluşmuştur. Osmanlı toplumu dinî inançlar esas alınarak Müslümanlar ve gayrimüslimler şeklinde iki ana gruba ayrılır. Müslümanlar, Ümmet-i Muhammed olarak anılmıştır. Gayrimüslim tabiri ise Hıristiyanları ve Yahudileri ifade eden ve İslamiyet’i din olarak kabul etmeyenler için kullanılmıştır.

Osmanlı’da yasal statüleri belirlenmiş dinî cemaatlere millet adı verilmiştir. İslam hukukundan hareketle ülkesinde yaşayan toplulukları din ya da mezhep esasına göre teşkilatlandırarak yöneten Osmanlı Devleti’nin bu modeline millet sistemi denmiştir. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde Osmanlıların geliştirdiği millet sistemi sayesinde ülkede yaşayan çeşitli dinlere, mezheplere ve ırklara mensup insanlar, yüzyıllarca İslam kültür ve medeniyeti içerisinde varlıklarını koruyabilmiştir.

 

FETHEDİLEN YERLERDE İSLAM KÜLTÜRÜNÜN ETKİSİ

Osmanlı Devleti, fethettiği toprakları geliştirip, refah düzeyini artırarak Müslüman ve gayrimüslimlerin bir arada ve güvenle yaşamasını amaçlamıştır.

Osmanlılar fethedilen bölgelerdeki Rum, Ermeni ve Yahudilere; yasalara uydukları, vergilerini ödedikleri, güvenlik ve düzeni muhafaza ettikleri sürece kendi okul, hastane ve mahkemelerini kurma imkanı verilmiştir.

Fethedilen topraklarda zaman içerisinde bir baskı olmadan Müslüman olan gayrimüslimler artmış ve Türkçe öğrenmeleri hızlanmıştır.

Osmanlılar, bir şehri fethedince ilk olarak ana kiliseyi camiye çevirmiş ve ona Ulu Cami adını vermiştir. Şehre kadı ve subaşı tayin etmiştir. Fethedilen şehirlerde Ulu Cami, Türklerin yerleştiği semtin merkezini meydana getirir, Ulu Cami’nin yanında ise çarşı, bedesten (Kapalı çarşı) veya arasta (Pazar) denilen yapılar kurularak bunların etrafında da mahalleler oluşturulmuştur.

 

OSMANLI ŞEHİRLERİNDE YAŞAM

Şehirlerdeki mahalle halkı; cami ve mescitlerin dışında kahvehane, bozahane gibi mekânlarda veya düzenlenen panayır ve şenliklerde bir araya gelmiştir. Düğünler, insanların güzel zaman geçirdikleri şenliklere dönüşmüştür. Düğün, şenlik, ziyafet ve benzeri konularda “surname” adı verilen eserler yazılmıştır.

Osmanlı toplumu için dinî törenler de, insanların kaynaştığı bir etkinlik türüdür. Özellikle Ramazan ayı içinde yapılan eğlenceler, İstanbul’dan yola çıkan “Surre Alayı” Hac münasebetiyle kutsal topraklara gönderilen hediyelerin bulunduğu bu alayın yola çıkışı, Ramazan ayını müjdeleyen önemli bir törendir.

“Hırka-i Saadet” merasimi, Osmanlı sarayının Ramazan ayına mahsus önemli etkinliklerindendir. Hacivat ve Karagöz oyunları gibi etkinlikler Ramazan ayı eğlencelerindendi.

İstanbul’da ilk kahvehaneler 1554 yılında Tahtakale’de açılmıştır. Her mahallede açılan kahvehaneler, mahalle ile ilgili kararların alındığı merkezler hâline gelmiştir. Mevlânâ’nın Mesnevi’si, Yunus Emre Divanı, Taberi Tarihi gibi edebiyat, tarih ve din konulu kitaplar önce cami ve tekkelerde daha sonra da kahvehanelerde okunmuş ve çoğunluğu okuryazar olmayan topluluklar tarafından dinlenmiştir. DEVAMI….