.png)
I. Abdülmecid Dönemi (1839-1861)
⚜️ Tanzimat Reformlarının Mimarı Sultan Abdülmecid ⚜️
I. Abdülmecid Kimdir?
- Doğum: 25 Nisan 1823, İstanbul
- Babası: Sultan II. Mahmud
- Saltanat Süresi: 22 yıl (1839-1861)
- Yaşam Süresi: 38 yıl (Verem hastalığından hayatını kaybetmiştir.)
Not: Sultan Abdülmecid, Osmanlı tahtına 16 yaşında oturmuş ve Osmanlı tarihinin kritik reformlarından Tanzimat Fermanı ve Islahat Fermanı'na öncülük etmiştir.
Öne Çıkan Özellikleri ve Önemi
- I. Abdülmecid, Osmanlı'nın modernleşme sürecinin en önemli liderlerinden biridir.
- Reformcu Kişiliği: Eğitimden yönetime, maliyeden uluslararası ilişkilere kadar pek çok alanda köklü reformlar gerçekleştirmiştir.
- Batıya Yakınlık: Avrupa ile ilişkileri geliştirme konusunda kararlı bir duruş sergilemiş ve Osmanlı'nın modernleşme sürecine hız kazandırmıştır.
- Tanzimat Fermanı’nın İlanı: Osmanlı Devleti’nde eşitlik ilkesinin resmi olarak benimsendiği ilk adımdır.
- Kırım Savaşı’nda Diplomasi Başarısı: Osmanlı’nın kazanan tarafta yer almasına rağmen, savaştan toprak kazanımı olmadan çıkması eleştirilmiştir.
I. Abdülmecid Dönemindeki Önemli Olaylar ve Gelişmeler
1. Tanzimat Fermanı (1839)
- İlan Edilişi: II. Mahmud döneminde hazırlanmaya başlanan bu ferman, Abdülmecid’in tahta çıkışından kısa süre sonra Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa tarafından ilan edilmiştir.
- İçeriği: Halkın can, mal ve namus güvenliğinin devlet garantisi altında olduğu belirtilmiş; vatandaşlara eşitlik ilkesi benimsenmiştir.
- Tarihî Önemi: Osmanlı Devleti’nde eşitlik ilkesi resmi olarak ilk kez kabul edilmiştir.
2. Kırım Savaşı (1853-1856)
- Savaşın Nedenleri: Rusya’nın Osmanlı üzerindeki baskısını artırma girişimleri.
- Sonuçları: Osmanlı Devleti, Batılı devletlerin desteğiyle savaşı kazanmış; ancak toprak kazanımı elde edememiştir.
- İlk Borçlanma: Osmanlı, bu savaş sırasında Batılı devletlerden ilk kez dış borç almıştır.
3. Islahat Fermanı (1856)
- Amaç: Hristiyan tebaanın haklarını genişletmek ve Batı’nın Osmanlı üzerindeki baskılarını hafifletmek.
- Tarihî Önemi: Osmanlı Devleti’nde azınlıkların haklarına yönelik önemli bir belge niteliğindedir.
4. Eğitim ve Kültürel Reformlar
- İdadiler: Modern lise düzeyinde eğitim kurumları açılmıştır.
- Encümen-i Danış: Dönemin bilim kurulu olarak adlandırılan bu kurum, eğitim politikalarını geliştirmek amacıyla kurulmuştur.
- Darülfünun: Osmanlı’nın ilk üniversitesi sayılabilecek bu kurumun temelleri Abdülmecid döneminde atılmıştır.
5. Mali Reformlar
- Kaime: Osmanlı Devleti’nin ilk kâğıt parası 1840 yılında tedavüle çıkmıştır.
- İltizam Sisteminin Kaldırılması: Vergi toplama sisteminde modern bir yapıya geçilmiştir.
6. Kuleli Vakası (1859)
- Olay: Sultan Abdülmecid’i tahttan indirip yerine Abdülaziz’i geçirme girişimi.
- Sonuç: Darbe girişimi başarısız olmuş, Fedailer Cemiyeti kapatılmıştır.
7. Mimari ve Sanat Çalışmaları
- Dolmabahçe Sarayı: 1853-1856 yılları arasında inşa edilmiştir. Osmanlı yönetimi bu dönemde Dolmabahçe Sarayı’na taşınmıştır.
- Müzik ve Sanat: Batı müziğine olan ilgisiyle tanınan Sultan Abdülmecid, sarayda Batı müziği konserlerine öncülük etmiştir.
Diğer Gelişmeler
- Posta Teşkilatı Kurulması: Osmanlı’da modern haberleşme sisteminin temelleri atılmıştır.
- Pasaport Uygulaması: Osmanlı Devleti’nde ilk kez pasaport uygulamasına geçilmiştir.
- Londra Antlaşması (1840): Mısır Valiliği, Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın ailesine bırakılmıştır.
I. Abdülmecid’in Bilinmeyen Yönleri
- Kravat Takma Geleneği: Kravat takan ilk Osmanlı padişahıdır ve Batı tarzı giyimin Osmanlı sarayına yerleşmesine öncülük etmiştir.
- Sanata Düşkünlük: Sarayda Batı tarzı resim ve müzik çalışmalarına önem vermiştir.
- Halkla Yakın İlişkiler: Halkın sorunlarını dinlemek için zaman zaman kıyafet değiştirerek halk arasına karışmıştır.
- Genç Yaşta Tahta Çıkması: Osmanlı tahtına çıktığında sadece 16 yaşında idi, bu durum onun hükümdarlık sürecinde tecrübe edinerek büyümesine neden olmuştur.
Sonuç
Sultan Abdülmecid, Tanzimat Dönemi’nin başlatıcısı olarak Osmanlı’nın modernleşme sürecinde kritik bir rol oynamıştır. Batı ile ilişkileri geliştiren, eğitimde ve hukukta reformları hayata geçiren Abdülmecid, Osmanlı Devleti’nin gerileme döneminde bile modernleşme çabalarını sürdürmüştür.
"Onun reformcu ruhu, Osmanlı’nın modern bir devlet olma yolundaki kararlılığının simgesi olmuştur."
Sizin Görüşünüz Bizim İçin Değerli!