III. Selim Dönemi Gelişmeler

III. Selim Dönemi (1789-1807)

⚜️ Osmanlı’da Reform ve Zorluklarla Dolu Bir Dönem ⚜️

---

III. Selim Kimdir?

• Saltanat Süresi: 18 yıl (1789-1807)
• Reformcu Padişah: III. Selim, Osmanlı’da modernleşme hareketlerinin mimarlarından biridir.
• Vizyonu: Batı’yı örnek alarak askeri, idari ve ekonomik alanlarda köklü reformlar yapmayı amaçlamıştır.
• Sonu: Kabakçı Mustafa İsyanı ile tahttan indirilmiş ve trajik bir şekilde katledilmiştir.

---

Osmanlı-Rus/Avusturya Savaşları (1787-1792)

📌 Nedenleri

1. Kırım’ın İşgali (1783): Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi Osmanlı-Rus ilişkilerini gerginleştirdi.
2. Grek Projesi: Rusya’nın bu planıyla Osmanlı Avrupa’dan atılacak, İstanbul’da bir Grek Devleti kurulacaktı.

---

📌 Gelişimi

• Avusturya’nın Katılımı: Avusturya, Rusya’nın yanında savaşa girdi ve Osmanlı’ya karşı üstünlük sağladı.
• Fransız Devrimi’nin Etkisi: Fransız Devrimi’nin çok uluslu imparatorluklara tehdit oluşturması, Avusturya’nın Osmanlı ile Ziştovi Antlaşması’nı (1791) imzalayarak savaştan çekilmesine yol açtı.
• Rusya’nın Geri Adımı: Milliyetçilik endişesiyle Rusya, Osmanlı ile Yaş Antlaşmasını imzaladı (1792).

---

📌 Yaş Antlaşması (1792)

• Dinyester Nehri, iki devlet arasında sınır oldu.
• Rusya, işgal ettiği toprakları geri verdi (Özi Kalesi hariç).
• Osmanlı, Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu resmen kabul etti.

Not: Yaş Antlaşması ile Gerileme Dönemi sona ermiş, Dağılma Dönemi başlamıştır.

---

III. Selim Dönemi Islahatları

🔹 Nizam-ı Cedit Programı

• Meclis-i Meşveret: Halkın desteğini almak için eyalet temsilcilerinin katıldığı danışma meclisi kuruldu.
• Nizam-ı Cedit Ordusu: Fransız ordusu örnek alınarak modern bir ordu kuruldu.
• Levent ve Selimiye Kışlaları: Yeni ordu için kışlalar inşa edildi.
• İrad-ı Cedit Hazinesi: Nizam-ı Cedit ordusunun masraflarını karşılamak için özel bir hazine oluşturuldu.

🔹 Eğitim ve Yönetim Reformları

• Mühendishane-i Berrî-i Hümayun: Kara Mühendishanesi, modern askeri okul hâline getirildi.
• Zahire Nazırlığı: Gıda dağıtımını düzenlemek ve karaborsayı önlemek için kuruldu.
• Sürekli Elçilikler: Paris, Viyana, Londra ve Berlin’de ilk sürekli elçilikler açıldı.

---

Osmanlı-Fransız Savaşı (1798-1801)

📌 Nedenleri

• Napolyon’un Mısır’ı İşgali: Fransa, İngiltere’nin Doğu’daki sömürgelerine giden yolu kesmek amacıyla Mısır’a saldırdı.

---

📌 Gelişimi

• Napolyon’un İlk Yenilgisi: Nizam-ı Cedit askerleri, Cezzar Ahmet Paşa komutasında Akka Kalesi’ni savunarak Napolyon’u geri püskürttü.
• Paris Antlaşması (1802): Fransa, Osmanlı ile anlaşma yaparak Mısır’dan çekildi.

---

Osmanlı-Rus Savaşı (1806-1812)

📌 Nedenleri

• Eflak ve Boğdan’ın İşgali: Osmanlı’nın bu bölgelerdeki Rus yanlısı beyleri görevden alması, Rusya’nın saldırmasına yol açtı.

📌 Sonuçları

• Bükreş Antlaşması (1812): Eflak ve Boğdan Osmanlı’ya geri verildi. Prut Nehri, iki devlet arasında sınır oldu.

---

III. Selim’in Trajik Sonu

🔹 Kabakçı Mustafa İsyanı (1807):

• Yeniçeriler, Nizam-ı Cedit reformlarından rahatsızlık duyarak isyan çıkardı.
• III. Selim tahttan indirildi ve katledildi.

🔹 Alemdar Mustafa Paşa’nın Müdahalesi:

• III. Selim’i tekrar tahta geçirmek isteyen Alemdar Mustafa Paşa, isyanı bastırdı. Ancak IV. Mustafa’yı tahttan indirerek II. Mahmut’u tahta çıkardı.

---

18. Yüzyılda Osmanlı Taşra Teşkilatındaki Değişimler

🔹 Âyanların Güçlenmesi:

• İltizam ve Malikane sistemleriyle mültezimler, taşrada “âyan” olarak güç kazandı.
• Âyanlar, Levent ve Sekban adı verilen askerler besleyerek askeri bir güce dönüştü.

🔹 İlk İç Borçlanma:

• Osmanlı Devleti, Esham Senetleri adını verdiği senetlerle ilk kez yerli tüccarlardan borç aldı (1775).

---

Sonuç

III. Selim, Osmanlı’nın modernleşme çabalarını başlatan cesur bir padişahtır.

• Askerî Reformlar: Nizam-ı Cedit, Osmanlı ordusunun modernleşme sürecinde önemli bir adımdır.
• Diplomasi ve Eğitim: Sürekli elçiliklerin kurulması ve askeri eğitimin modernleştirilmesi, Batı ile entegrasyonu artırmıştır.
• Trajik Son: Kabakçı Mustafa İsyanı, reformların kesintiye uğramasına yol açmış; III. Selim’in ölümü Osmanlı tarihinin kara sayfalarından biri olmuştur.

"III. Selim, Osmanlı’nın reformist ruhunu temsil eden bir liderdir. Onun çabaları, modernleşme yolunda Osmanlı’ya rehberlik etmiştir."

📌  III. Selim’in Az Bilinen Özellikleri  📌 

1. Sanatsever ve Şair Kimliği:

• III. Selim, şiir yazmaya büyük bir ilgi duyardı ve "İlhami" mahlasıyla şiirler yazardı. Divan edebiyatının inceliklerine hâkim bir şairdi.
• Türk musikisine olan düşkünlüğüyle tanınır. Kendi besteleri bulunan nadir padişahlardan biridir. Suz-i Dilârâ makamını bizzat geliştirmiştir ve bu makam onun adeta müzikteki imzası olmuştur.

2. Batıya Açık Düşünce Yapısı:

   • Osmanlı tarihinde ilk sürekli elçilikleri açan padişahtır. Bu elçilikler, Batı ile diplomatik ilişkilerin gelişmesine zemin hazırlamıştır.
   • III. Selim, Avrupa’daki bilim, teknik ve askeri gelişmeleri yakından takip etmiş ve bu bilgileri Osmanlı’ya entegre etmeye çalışmıştır.

3. Halkla İletişimi:

   • Halkın ihtiyaç ve beklentilerini anlamak için farklı kılıklarda halk arasına karıştığı bilinmektedir. Halkın şikâyetlerini bizzat dinleyerek sorunlara çözüm aramıştır.

4. Askerî Reformlara Karşı Derin İlgisi:

   • III. Selim, reformlarını yalnızca bir zorunluluk olarak değil, Osmanlı’nın geleceği için bir ideal olarak görüyordu. Avrupa’daki askeri sistemleri inceleyerek, Nizam-ı Cedit ordusunu kurdu. Ancak bu ordunun toplum tarafından yeterince benimsenmemesi, reformlarının başarısız olmasına neden oldu.

5. Gizli Yazışma Yöntemleri:

   • III. Selim, devlet işlerinde gizliliğe büyük önem verir ve bazı önemli meselelerde kendi geliştirdiği özel bir şifreleme sistemiyle yazışmalar yapardı.

6. Mütevazı ve Barışçıl Kişiliği:

   • III. Selim, kişisel hayatında oldukça sade ve mütevazı bir insandı. Sarayda abartılı törenlerden hoşlanmaz, sadeliği tercih ederdi.
   • Diplomatik çözümlere her zaman öncelik tanır, savaşlardan mümkün olduğunca kaçınmaya çalışırdı. Ancak döneminin zorlu şartları ve Yeniçeri baskısı onun idealist hedeflerini gerçekleştirmesine engel oldu.

7. Modern Ekonomik Yaklaşımlar:

   • III. Selim, Osmanlı ekonomisini güçlendirmek için çeşitli yöntemler denemiştir. İrad-ı Cedit hazinesi, devlet gelirlerini modern bir anlayışla yönetmek amacıyla oluşturduğu bir yeniliktir.

8. Kendi Besteleriyle Osmanlı Müziğine Katkısı:

   • Türk müziğinde önemli eserler bırakmıştır. Besteleri günümüzde hâlâ icra edilmektedir. Musikiye olan derin ilgisi nedeniyle sarayda önemli müzisyenlere destek sağlamış ve Osmanlı müziğini geliştiren bir padişah olarak anılmıştır.

III. Selim, yalnızca bir padişah değil, aynı zamanda bir sanatçı, reformcu ve vizyon sahibi bir liderdi. Ancak, döneminin siyasal ve sosyal zorlukları onun idealist reformlarının tam anlamıyla hayata geçmesini engellemiştir.

🌍 Çağdaş olmak, geçmişin tecrübeleriyle geleceğin yeniliklerini birleştirmektir. 💡

🌱 ✨ 🚀