III. SELİM DÖNEMİ: Reformlar ve Zorlu Meydan Okumalar

 

III. SELİM DÖNEMİ: Reformlar ve Zorlu Meydan Okumalar

Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihinde önemli bir yere sahip olan III. Selim, 1789-1807 yılları arasında tahtta kalmış ve 18 yıl boyunca imparatorluğun yönetimini üstlenmiştir. Şair kimliğiyle de tanınan III. Selim, "İlhami" mahlasıyla yazdığı şiirlerle sanata da ilgi duymuştur.

SORU: İlhami mahlasıyla şiirler yazan padişah kimdir?

CEVAP: III. SELİM

III. Selim dönemi, iç ve dış siyasette bir dizi önemli gelişme ve reform ile tanınır. 1791 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında Ziştovi Antlaşması imzalanarak Avusturya-Osmanlı savaşları son bulmuştur. Aynı şekilde, 1792'de Yaş Antlaşması ile Rusya ile ilişkilerde de bazı düzenlemeler sağlanmıştır. Ancak bazı tarihçilere göre bu antlaşma, Osmanlı Devleti'nin dağılma dönemine girmesine işaret etmiştir.

III. Selim, modernleşme çabaları doğrultusunda "Nizam-ı Cedid" ordusunu kurmuş ve bunun finansmanını sağlamak amacıyla "İrad-ı Cedid" adında bir hazine oluşturmuştur. Bu reformlarla askeri alanda da yenilikler sağlanmıştır. Özellikle askeri eğitimde önemli adımlar atılmıştır. Batı'daki örneklerden ilham alarak 1795 yılında "Mühendishane i Berri Hümayun" adıyla Kara Harp Okulu kurulmuştur.

Dönemin en dikkat çekici olaylarından biri ise III. Selim'in Napolyon Bonapart'ın Mısır'ı işgal etmesine karşı verdiği tepkidir. Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Fransızlar'ın Mısır'da işgal ettiği bölgelere karşı başarılı bir savunma gerçekleştirmiştir. Bu direniş sonucunda "El-Ariş Ateşkes Antlaşması" imzalanmış ve Fransızlar Mısır topraklarından çekilmiştir.

III. Selim dönemi, modernleşme adına eğitim alanında da yenilikler getirmiştir. Askeri okullarda ilk kez yabancı dilde eğitim verilmeye başlanmıştır, Fransızca bu amaçla tercih edilmiştir. 1796 yılında ise "Matbaa-i Amire" adıyla devletin ilk resmi matbaası kurularak yayın faaliyetleri başlatılmıştır.

SORU: Osmanlı Devletinin ilk resmi matbaası hangi padişah zamanında kuruldu?

CEVAP: III. SELİM

Ancak III. Selim dönemi, zorlu meydan okumalarla da karşılaşmıştır. Yeniçeriler, III. Selim'in getirdiği reformları ve Nizam-ı Cedid ordusunu kabul etmeyerek 1807'de Kabakçı Mustafa Ayaklanması'nı başlatmıştır. Bu ayaklanma sonucunda III. Selim tahttan indirilmiş ve Nizam-ı Cedid ordusu da kaldırılmıştır. Bu olaylarla birlikte Nizamı Cedid Dönemi de sona ermiştir.

III. Selim dönemi, modernizasyon adına atılan önemli adımların yanı sıra imparatorluğun içinde bulunduğu siyasi ve toplumsal zorlukların da bir yansımasıdır. Reformlar ve karşıtlıklar, Osmanlı İmparatorluğu'nun karmaşık ve dönüşüm dolu bir dönemini temsil etmektedir.