BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI SİYASETİ (1302-1453) (10.Sınıf, 2.Ünite)

BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI SİYASETİ (1302-1453)

Osmanlıların kurulduğu dönemde varlık gösteren devletler

Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi: Büyümenin Temelleri

Osmanlı Devleti,  tarihin en uzun ömürlü ve etkili devletlerinden biri olarak bilinir. Devlet, kuruluşundan itibaren yaklaşık altı asır boyunca birçok milleti ve kültürü kendi bünyesinde bir araya getirmiş ve imparatorluk hüviyeti kazanmıştır.

Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi, imparatorluğun temellerinin atıldığı ve büyüme yolunda önemli adımların atıldığı bir dönemdir. Osmanlılar, bu dönemde Anadolu'nun batısından Balkanlar'a kadar genişlemeye başlayarak, sonunda büyük bir imparatorluk haline gelmiştir.

Osmnalı Devleti’nin kurucuları olan Kayı boyu, Anadolu’da ilk olarak Ahlat’a (Bitlis) yerleşmişlerdir. Ahlat’tan sonra Karacadağ yöresine (Ankara) yerleşmişlerdir. Daha sonra Söğüt (Bilecik) ve Domaniç (Kütahya) bölgesine yerleşmişlerdir.

 

1302 - KOYUNHİSAR SAVAŞI: Osmanlı İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan ilk savaş. Osmanlılar zafer kazandı ve bu zafer, Osmanlı Devletinin kuruluşunu temsil eder. Bu Savaştan sonra Osman Bey kendi adına hutbe oktmuş, para bastırmış ve bağımsızığını ilan etmiştir.

1326 - BURSA'NIN FETHİ: Osman Bey’in oğlu Orhan Bey tarafından Bursa fethedilmiş ve Osmanlı Devleti’nin başkenti Bilecik’ten Bursa’ya taşınmıştır.

1329- PALEKANON (MALTEPE) SAVAŞI: Orhan Bey komutasındaki Osmanlı ordusu ile Bizans ordusu arasında yapılan savaşı Osmanlı devleti zafer kazanmıştır.

1331 yılında İZNİK (BURSA) ve 1337 yılında İZMİT (KOCAELİ) fethedilmiştir.

1345 - KARESİ BEYLİĞİ'NİN ALINMASI: Çanakkale ve Balıkesir civarında hüküm süren Karesioğulları egemenlik altına alındı. Karesioğulları egemenlik altına alınan ilk beyliktir. Anadolu Türk birliğini sağlama yolunda ilk adım atıldı. Denizcilik alanında gelişmiş olan Karesioğulları Beyliği’nin donanması Osmanlı Devletinin hizmetine girmiş böylelikle Osmanlı Donanmasının ilk temelleri atılmıştır.

1353 - ÇİMPE KALESİ'NİN ALINMASI: Çimpe Kalesi (Çanakkale) Orhan Bey zamanında Rumelide ele geçirilen ilk toprak parçasıdır.

1363 - EDİRNE'NİN FETHİ: Sazlıdere Savaşı sonrasında Edirne fethedilerek Osmanlı Devleti’nin yeni başkenti oldu. (Osmanlı Devletinin sırasıyla başkentleri: Bilecik (Söğüt), Bursa (İznik) ve Edirne.)

1389 - I. KOSOVA SAVAŞI: Osmanlı İmparatorluğu ile Sırp Krallığı arasında yapılan büyük bir savaş. Osmanlılar zafer kazandı, ancak savaş sırasında Sultan I. Murad hayatını kaybetti.

1396 - NİĞBOLU SAVAŞI: Osmanlı İmparatorluğu, Haçlılar ve Sırp Krallığı'na karşı kazandığı bir zaferle Balkanlar'daki hakimiyetini güçlendirmiştir. Niğbolu Savaşı, Yıldırım Beyazit zamanında gerçekleşmiştir. (Yıldırım Beyazit; iki kez İstanbul’u kuşatmış fakat İstanbul’u alamamıştır. İstanbul’un fethi için Güzelce Hisarı (Anadolu Hisarı) yaptırmıştır.)

 

ANADOLU’DA TÜRK BİRLİĞİNİN SAĞLANMASI

1.   ORHAN BEY Döneminde; Karesioğulları Beyliği egemenlik altına alındı.

2.   I. MURAT Döneminde; Ceyiz yoluyla Germiyanoğullarından toprak alındı. Para karşılığında Hamitoğullarından toprak alındı.

3.   I. BEYAZİT (YILDIRIM) Döneminde; Karamanoğulları (Konya), Menteşeoğulları (Muğla), Saruhanoğuları (Manisa), Candaroğuları (Sinop), Eretna Beyliği (Sivas) egemenlik altına alındı.

NOT: Yıldırım Beyazit Döneminde Anadolu Türk Siyasi Birliği büyük oranda sağlanmıştır. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin egemenliğindeki toprakların genişlemesiyle Kütahya Merkezli ‘’Anadolu Beylerbeyliği’’ kurulmuştur.

 

OSMANLI DEVLETİ İLE HAÇLI İTTİFAKI ARASINDA YAPILAN SAVAŞLAR

·      Sırpsındığı Savaşı:  I. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Haçlı ittifakına karşı üstün gelmiştir.

·      Çirmen Savaşı: I. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Haçlı ittifakına karşı üstün gelmiştir.

·      I. Kosova Savaşı: I. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Haçlı ittifakına karşı üstün gelmiştir.

·      Niğbolu Savaşı: I. Beyazit (Yıldırım) komutasındaki Osmanlı ordusu Haçlı ittifakına karşı üstün gelmiştir.

·      Varna Savaşı: II. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Haçlı ittifakına karşı üstün gelmiştir.

·      II. Kosova Savaşı: II. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu Haçlı ittifakına karşı üstün gelmiştir.

 

ÖNEMLİ KAVRAMLAR

Hisar: Yüksek duvarları olan korunaklı kale

Beylerbeyliği: Osmanlı taşra teşkilatında en büyük idari birim. Eyalet

Beylerbeyi: Eyaletlerin yönetiminden sorumlu olan idareci, yönetici.

Taşra: Merkezin dışında kalan topraklara verilen ad.

İstimalet: Hoş Görme

İstimalet politikası, Osmanlı İmparatorluğu'nun farklı etnik ve dini grupları kendi idaresi altında toplamak ve bu gruplara özel haklar tanımak amacıyla uyguladığı politikadır. Bu politika, imparatorluğun uzun süreli birliği ve çok kültürlü yapısının sürdürülmesine katkı sağlamıştır. Osmanlı Devleti İstimaet politikasıyla fethettiği topraklardaki halkın inançlarını özgürce yaşamalarına hak tanımıştır.

İskan: Yerleştirme

İskan politikası, bir devletin nüfusun yerleşim yerlerini planlama, düzenleme ve yönlendirme amacı güden politika ve uygulamalar bütününü ifade eder. Osmanlı Devleti zamanında Anadolu’daki konar göçer halk fethedilen Rumeli topraklarına getirilerek yerleştirilmiştir. Osmanlı Devleti'nin uyguladığı iskan politikası, toprak kontrolünü sağlamlaştırarak verimliliği artırmış, ekonomik büyümeyi teşvik etmiş ve farklı kültürlerin bir arada yaşamasına olanak tanımıştır.

Aristokrasi: Ortaçağ Avrupa’da soylu sınıfa verilen ad.

Saltanat: Hükümdarlığın babadan oğula geçtiği yönetim biçimi

Veraset: Hükümdarın ölümünden sonra tahta kimin geçeceğini belirleyen sisteme verilen ad.

Gaza: İslamı korumak ve yaymak için yapılan savaşlara verilen ad.

İhya Etmek: Canlandırmak, Diriltmek, mutluluğa kavuşturmak

Osman Bey Belgeseli