KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN: İhtişamla Geçen Bir Padişahlık Dönemi

 

KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN: İhtişamla Geçen Bir Padişahlık Dönemi

1494'te Trabzon'da dünyaya gelen I. Süleyman, tahta çıkmadan önce Kırım'daki Kefe Sancağında daha sonra Manisa'daki Saruhan Sancağında Vali olarak görev yapmıştır

Yavuz Sultan Selim'in tek oğlu olduğu için taht mücadelesine girmeden Osmanlı tahtına oturmuştur. 1520-1566 yılları arasında 46 yıl hüküm sürmüştür. (Osmanlı Devleti'nin en uzun süre tahtta kalan padişahıdır)

 

Hukuk alanında yaptığı düzenlemelerden kaynaklı olarak kendisine ‘’Kanuni’’ takma adı verilmiştir. Avrupalılar ise kendisine ''Muhteşem Süleyman'' ismini vermişlerdir.

 

Osmanlı padişahları arasında en çok sefere çıkan (13 sefer) padişahtır.

 

1539'da İtalyan ressam Titian tarafından Kanuni Sultan Süleyman'ın tablosu yapılmıştır

 

Bu dönemde Belgrad (1521), Rodos Adası (1522), Boğdan ve Macaristan toprakları (1526) Osmanlı Devleti'nin egemenliği altına girdi

 

1526'daki Mohaç Meydan Muharebesinde Macaristan'a karşı büyük bir zafer kazanmıştır. (Bu savaş sırasında "Macar Kral II.Layoş" savaş sırasında hayatını kaybetmiştir

 

Kanuni Döneminde, 1529'da Avusturya toprağı olan Viyana kuşatılmış fakat alınamamıştır

 

Kanuni Sultan Süleyman döneminde Anadolu'da çıkan dini içerikli Baba Zünnun ve Kalender Çelebi isyanları bastırılmıştır.

 

Avusturya Arşıdüklüğü ile 1533'te İstanbul Antlaşması imzalanmış ve bu antlaşmaya göre Osmanlı Devleti'nin Sadrazamı protokolde Avusturya Arşıdüküne denk sayılmıştır

(Antlaşmanın imzalandığı dönemde ''Pargalı İbrahim Paşa'' sadrazamlık görevinde bulunmaktaydı)

 

''Pargalı İbrahim Paşa'' Kanuni Döneminde 1523-1536 yılları arasında  13 yıl sadrazamlık yaptı. (Pargalı, Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle idam edilmiştir)

(Sadrazamlığı döneminde 'Makbul İbrahim Paşa' olarak anılırken Kanuni'nin emriyle idam edilmesinden sonra ise "Maktul İbrahim Paşa" olarak anılmıştır)

 

Barbaros Hayrettin Paşa, bu dönemde Osmanlı Devletinin hizmetine girmesiyle  Osmanlı Devletinin ''Kaptan-ı Deryası'' oldu (1534) 

Barbaros Hayrettin Paşa'nın (Hızır Reis) kontrolünde olan Cezayir toprakları Osmanlı'ya bağlandı ve Cezayir Osmanlı'nın bir eyaletine dönüştü (1533)

 

Preveze Deniz Savaşında Barbaros Hayrettin Paşa'nın komutasındaki Osmanlı donanması Kutsal İttifak donanmasına karşı büyük bir zafer kazanmıştır (1538). Bu zaferle birlikte Akdeniz Türk gölüne dönüştü

 

Kanuni Sultan Süleyman döneminde Hindistan üzerine 4 sefer düzenlenmiş fakat istenilen sonuç elde edilememiştir.

 

1.Hint seferi'nde Osmanlı donanmasına Sadrazam Süleyman Paşa komutanlık etmiştir

 

2.Hint Seferi'nde Osmanlı donanmasına Piri Reis komutanlık etmiştir.

Donanmayı Basra'da bırakması nedeniyle Piri Reis 1554'te Kahire'de idam edilmiştir.

(Ünlü denizci Piri Reis bir Dünya haritası çizmiş ve Kitab-ı Bahriye isimli bir eser yazmıştır)

Piri Reis'in Büstü Günümüzde Mersin deniz Müzesinde bulunur

 

3.Hint Seferi'nde Osmanlı donanmasına Koca Murat Paşa komutanlık etmiştir

 

4.Hint Seferi'nde Osmanlı donanmasına Seydi Ali Reis komutanlık etmiştir.

(Seydi Ali Reis, Çağatay Türkçesiyle Mir'atü'l-Memalik isimli coğrafya alanıyla ilgili bir kitap yazmıştır)

 

Ünlü denizci Barbaros Hayrettin Paşa'nın 1550'de ölümüyle Sokollu Mehmet Paşa, Kaptan-ı Derya olmuş ve bu görevi 1565 yılına kadar yürütmüştür. 1565'te Sadrazamlık makamına terfi eden Sokullu Mehmet Paşa, 1579 yılına kadar bu görevi yürütmüştür.

Not: Sokollu Mehmet Paşa; Kanuni Sultan Süleyman , II. Selim(Sarı) ve III. Murat dönemlerinde toplamda 13 yıl sadrazamlık görevini yürütmüştür.

 

Kanuni Sultan Süleyman 1555'te Safevilerin başında bulunan Şah Tahmasb ile Amasya Antlaşması'nı imzalamıştır (Safevilerle imzalanan ilk Barış Antlaşmasıdır)

 

Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Cerbe Deniz Savaşında 1560'ta Haçlı İttifakı donanmasına karşı büyük bir zafer kazandı

Not: Piyale Paşa; Kanuni Sultan Süleyman ile II.Selim (Sarı) dönemlerinde toplamda 14 yıl Kaptan-ı Derya olarak görev yapmıştır)

 

Şehnameci Arifi, Nakkaş Hattat, Ahmet Karahisari Kanuni döneminin önde gelen sanatçıları arasındaydılar.

 

Kanuni Sultan Süleyman ''Muhibbi'' mahlası ile şiirler yazmıştır

 

Kanuni Sultan Süleyman, 1566'da yapılan Zigetvar Seferi sırasında Macaristan'da hayatını kaybetmiştir

 

Kanuni Sultan Süleyman döneminin sadrazamları:

 

• Pargalı İbrahim Paşa (1523-1536)
• Ayaz Mehmet Paşa (1536-1539)
• Lütfi Paşa (1539-1541)
• Hadım Süleyman Paşa (1541-1544)
• Piri Mehmet Paşa
• Sokullu Mehmet Paşa

Osmanlı İmparatorluğu'nun tarih sahnesinde parlak bir dönem olarak anılan Kanuni Sultan Süleyman'ın hükümdarlığı, Osmanlı'nın en uzun süre tahtta kalan padişahı olma unvanıyla öne çıkar. Bu dönemde gerçekleşen olaylar, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselme dönemine tanıklık eden önemli gelişmelerden sadece birkaçıdır. İşte Kanuni Sultan Süleyman dönemi ve yaşanan olaylar:

Tahta Çıkış ve "Kanuni" Ünvanı

I. Süleyman, Trabzon'da 1494 yılında doğmuştur. Babası Yavuz Sultan Selim'in tek oğlu olduğu için taht mücadelesine girmeden Osmanlı tahtına oturmuştur. 1520-1566 yılları arasında tam 46 yıl hüküm süren I. Süleyman, Osmanlı Devleti'nin en uzun süre tahtta kalan padişahıdır. Hukuk alanında yaptığı düzenlemeler nedeniyle "Kanuni" takma adıyla anılmıştır. Avrupalılar ise ona "Muhteşem Süleyman" adını vermişlerdir.

Bir İhtişam Dönemi: Kanuni'nin Sefaları

Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı padişahları arasında en fazla sefere çıkan padişah olmuştur. 13 farklı sefere liderlik etmiş ve imparatorluğun sınırlarını genişletmeye çalışmıştır. Özellikle 1521'de Belgrad'ın fethi, 1522'de Rodos Adası'nın alınması, 1526'da Mohaç Meydan Muharebesi ile Macaristan'ın ilhak edilmesi gibi önemli zaferlerle imparatorluğun gücünü göstermiştir.

Diplomatik Hareketler ve Barış Anlaşmaları

Kanuni dönemi sadece askeri zaferlerle değil, aynı zamanda diplomatik stratejilerle de ön plana çıkar. 1555 yılında Safevilerin başında bulunan Şah Tahmasb ile Amasya Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma, Safevilerle imzalanan ilk barış anlaşmasıdır. Kanuni, imparatorluğun iç ve dış düşmanlarını dengede tutarak istikrarı sağlamıştır.

Denizciliğin Önemli İsimleri: Barbaros ve Piri Reis

Denizciliğin Kanuni dönemindeki yükselişi, Barbaros Hayrettin Paşa ve Piri Reis gibi isimlerle simgelenir. Barbaros Hayrettin Paşa'nın yönetimindeki Osmanlı donanması, Preveze Deniz Savaşı'nda Kutsal İttifak donanmasına karşı zafer kazanarak Akdeniz'i Türk gölüne dönüştürmüştür. Piri Reis ise hem denizciliği hem de haritacılığı ile öne çıkmış, bir Dünya haritası çizmiş ve Kitab-ı Bahriye adlı eseri kaleme almıştır.

Son Yıllar ve Mirası

Kanuni Sultan Süleyman, 1566'da Zigetvar Seferi sırasında Macaristan'da hayatını kaybetmiştir. Onun vefatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselme dönemini simgelerken, büyük bir liderin kaybı olarak da tarihe geçmiştir. Sadrazamları arasında Pargalı İbrahim Paşa, Ayaz Mehmet Paşa, Lütfi Paşa, Hadım Süleyman Paşa gibi önemli isimler bulunmaktadır.

Sonuç Olarak

Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu'nun en parlak dönemlerinden birini yöneten büyük bir liderdir. Askeri zaferleri, diplomatik yetenekleri, denizciliğe verdiği önem ve sanata verdiği destek ile bu dönem, Osmanlı İmparatorluğu'nun zirvesine ulaştığı bir dönem olarak anılmaktadır. Kanuni'nin mirası, tarih boyunca hatırlanan ve saygı gösterilen büyük bir lider olarak yaşamaya devam etmektedir.