Osmanlı - Avusturya İlişkileri

 Osmanlı - Avusturya İlişkileri

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'na ait devletlerden biri olan Avusturya Arşidüklüğü, Orta Avrupa'da 15. ve 18. yüzyıllar arasında önemli bir devlet konumundaydı.

19. Yüzyıl öncesinde Avusturya İmparatorluğu olarak anılan bu yapılanma, 1867'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na dönüşmüştür.

1529: I. Viyana Kuşatması: Osmanlılar ile Avusturya Arşidüklüğü arasındaki ilk etkileşim, Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşanmıştır. Kanuni Sultan Süleyman, 1529'da Viyana'yı kuşatmış ancak başarılı olamamıştır.

1533: İstanbul Antlaşması: Osmanlılar ile Avusturya Arşidüklüğü arasında Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılan barış antlaşmasıdır. Bu antlaşma ile Avusturya, Osmanlı'ya yıllık 30.000 altın vergi ödemeyi kabul etmiş ve Avusturya Arşidükü, protokolde Osmanlı sadrazamına denk tutulmuştur. Bu antlaşma, Osmanlılar adına Avusturya'ya siyasi üstünlüğü kabul ettirmiştir.

1566: Zigetvar Seferi: Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferi olan Zigetvar Seferi sırasında, Avusturya'nın kontrolündeki Zigetvar Kalesi fethedilmiştir. Kanuni bu sefer sırasında hayatını kaybetmiştir.

1606: Zitvatorok Antlaşması: Osmanlı padişahı I. Ahmet döneminde imzalanan bu antlaşma ile Avusturya Arşidükü, protokolde Osmanlı padişahına denk sayılmıştır. Bu antlaşma ile Avusturya'nın Osmanlı'ya yıllık 30.000 altın vergi ödemesi kaldırılmış ve İstanbul Antlaşması ile elde edilen siyasi üstünlük kaybedilmiştir.

1664: Vasvar Antlaşması: IV. Mehmet döneminde imzalanan bu antlaşma, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlılar arasında gerçekleşmiştir.

1683: II. Viyana Kuşatması: IV. Mehmet döneminde Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Viyana Kuşatmasında mağlup olmuştur. Bu yenilginin sorumlusu olarak görülen Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, padişahın emriyle idam edilmiştir. Bu kuşatma, Osmanlı'nın eski gücünün azaldığını gören Avrupalı devletlerin bir araya gelerek Kutsal İttifak kurmalarına yol açmış ve Osmanlı Devleti'ne saldırmışlardır.

1683-1699: Kutsal İttifak ve Osmanlı Savaşları: Osmanlıların gücünün azaldığını gören Avusturya, Lehistan, Venedik ve Rusya, Kutsal İttifak kurarak Osmanlı Devleti'ne saldırmışlardır. Bu 16 yıl süren savaşlarda Osmanlılar ağır bir yenilgi almıştır.

1699: Karlofça Antlaşması: 1683-1699 yılları arasında Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak Devletleri arasında yapılan ve 16 yıl süren savaşlara son veren antlaşmadır. Bu antlaşma II. Mustafa döneminde Avusturya, Venedik ve Lehistan devletleriyle imzalanmıştır. Büyük çapta toprak kaybına sebep olan bu antlaşma ile Macaristan ve Erdel Avusturya'ya, Mora Yarımadası ve Dalmaçya Kıyıları Venedik'e, Podolya ve Ukrayna Lehistan'a bırakılmıştır.

1718: Pasarofça Antlaşması: III. Ahmet döneminde Avusturya ve Venedik devletleriyle imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Batı'nın üstünlüğünü kabul etmiş ve Mora Yarımadası'nı geri almıştır. Bu dönemde Avrupalı devletlerin etkilerinin arttığı ve zevk ve sefa dönemi olarak adlandırılan Lale Devri başlamıştır.

1739: Belgrad Antlaşması: I. Mahmut döneminde Rusya ve Avusturya ile imzalanan antlaşmadır. Osmanlılar için 18. yüzyılda kazançlı çıkan son antlaşmadır. Bu antlaşmada Fransızlar arabuluculuk yapmış ve Osmanlılar, Fransızlara verdikleri kapitülasyonları 1740 yılında süresiz olarak uzatmışlardır.

1792: Ziştovi Antlaşması: III. Selim döneminde imzalanan son antlaşma, Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü arasında gerçekleşmiştir. Bu iki devlet, I. Dünya Savaşı'nda aynı safta savaşmıştır.