Sınavlara hazırlanırken, doğru kaynaklarla çalışmak başarının en önemli anahtarıdır.
Sınav yolculuğunda ihtiyacın olan tüm bilgiler burada seni bekliyor;
Şimdi hedeflerine emin adımlarla ilerle!
TARİH 11, (1.ÜNİTE) DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA OSMANLI SİYASETİ (1595-1774)
Haçova Muharebesi (1596): Osmanlı Devleti, Avusturya’ya karşı büyük bir zafer kazanmış ve Eğri Kalesi’ni fethetmiştir. Bu zafer, Osmanlı’nın batıdaki gücünü koruduğu son önemli başarıdır.
Zitvatorok Antlaşması (1606): Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Avusturya karşısında siyasi üstünlüğünü kaybetmiş ve padişah, Avusturya Arşidükü ile eşit sayılmıştır. Bu durum, Osmanlı'nın batıdaki siyasi prestijini zedelemiştir.
Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639): Osmanlı Devleti, IV. Murat döneminde Safevilerle yaptığı bu antlaşma ile günümüz Türkiye-İran sınırını belirlemiştir. Bu antlaşma, doğudaki sınırların güvence altına alınmasını sağlamıştır.
II. Viyana Kuşatması (1683): Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu başarısız olmuş ve bu yenilgi Osmanlı’nın batıdaki ilerleyişini durdurmuştur. Bu, Osmanlı’nın Avrupa'daki son büyük saldırısı olarak kabul edilir.
Karlofça Antlaşması (1699): Osmanlı Devleti, Avusturya, Lehistan ve Venedik ile imzaladığı bu antlaşma ile büyük toprak kayıpları yaşamıştır. Bu antlaşma Osmanlı’nın Gerileme Dönemi’nin başlangıcı kabul edilir.
Değerlendirme: 1595-1700 yılları arasındaki Osmanlı siyaseti, hem askeri başarıların hem de diplomatik kayıpların dönemi olarak dikkat çekmektedir. **Zitvatorok** ve **Karlofça** gibi antlaşmalar, Osmanlı’nın **siyasi ve askeri üstünlüğünü** kaybettiğini gösteren önemli dönüm noktalarıdır.
Osmanlı Devleti, 1500-1700 yılları arasında doğuda Safeviler, batıda Avusturya, Lehistan ve Rusya ile yoğun savaşlar yaşamıştır. Ancak 17. yüzyılın sonlarına doğru diplomasiye daha fazla önem vermek zorunda kalmıştır. Karlofça Antlaşması sonrası Osmanlı, askeri gücünden ziyade diplomatik çözümler aramaya başlamıştır.
Değerlendirme: 17. yüzyılın sonunda **Karlofça Antlaşması**, Osmanlı Devleti'nin askeri gücünün zayıfladığını ve diplomasinin öne çıktığını göstermektedir. Bu dönem, Osmanlı’nın **savunma stratejisi** ve **diplomatik yollar** aradığı bir süreçtir.
Safeviler: Şah İsmail tarafından 1501 yılında kurulan bir Şii devleti olup, Osmanlı ile Safeviler arasında süregelen çatışmaların temel nedeni İpek Yolu üzerindeki kontrol mücadelesidir.
Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639): IV. Murat döneminde yapılan bu antlaşma, Osmanlı-Safevi sınırını kalıcı olarak belirlemiş ve günümüz Türkiye-İran sınırını oluşturmuştur.
Değerlendirme: **Kasr-ı Şirin Antlaşması**, Osmanlı ve Safeviler arasındaki uzun süren savaşların sonlandırılması açısından önemlidir. Bu antlaşma, **doğu sınırlarının istikrarı** açısından kritik bir rol oynamıştır.
Zitvatorok Antlaşması (1606): Osmanlı Devleti, Avusturya ile yaptığı bu antlaşma ile batıdaki siyasi üstünlüğünü kaybetmiştir.
II. Viyana Kuşatması (1683): Osmanlı ordusu, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasında Viyana'yı kuşatmış ancak başarısız olmuştur. Bu kuşatma, Osmanlı'nın Avrupa'daki son büyük saldırısı olarak kabul edilir.
Değerlendirme: **Zitvatorok** ve **II. Viyana Kuşatması**'nın başarısızlığı, Osmanlı'nın Avrupa'daki gücünün **azalmaya başladığını** ve **siyasi üstünlüğünü** kaybettiğini göstermektedir.
Hotin Antlaşması (1621): Osmanlı Devleti, II. Osman döneminde Lehistan ile bu antlaşmayı imzalamış, ancak kesin bir sonuç elde edememiştir.
Bucaş Antlaşması (1676): Osmanlı, bu antlaşma ile batıda en geniş sınırlara ulaşmıştır. Ancak Karlofça Antlaşması ile bu kazanımlar kaybedilmiştir.
Değerlendirme: **Bucaş Antlaşması**, Osmanlı’nın batıda en geniş sınırlara ulaştığı bir dönemi temsil ederken, **Karlofça Antlaşması** ile bu toprakların büyük bir kısmını kaybetmesi, **gerileme dönemi** için önemli bir işarettir.
Girit’in Fethi (1669): Osmanlı Devleti, Venediklilerden Girit Adası’nı alarak Akdeniz’de önemli bir zafer kazanmıştır. Ancak bu zafer, 24 yıl süren uzun bir kuşatmanın sonucunda elde edilmiştir.
Değerlendirme: **Girit’in Fethi**, Osmanlı'nın **Akdeniz'deki üstünlüğünü** korumak için verdiği uzun ve zorlu bir mücadeleyi simgeler. Bu zafer, Osmanlı’nın **denizlerdeki son önemli kazanımlarından** biri olarak kabul edilir.
Bahçesaray Antlaşması (1681): Osmanlı ile Rusya arasında yapılan ilk resmi antlaşma olup, Dinyeper Nehri iki devlet arasında sınır kabul edilmiştir.
İstanbul Antlaşması (1700): Bu antlaşma ile Osmanlı, Azak Kalesi’ni Ruslara bırakmış ve Ruslar İstanbul’da elçi bulundurma hakkı kazanmıştır.
Değerlendirme: **İstanbul Antlaşması**, Osmanlı Devleti'nin **Rusya'ya karşı ilk önemli toprak kaybını** yaşadığını gösterir. Bu, ilerleyen süreçte Rusya’nın Osmanlı üzerindeki etkisinin artacağı bir dönemin başlangıcıdır.
17. yüzyılda Osmanlı Devleti, iç sorunlarla boğuşmasına rağmen, dışarıda hem doğuda Safeviler hem de batıda Avusturya, Lehistan ve Rusya ile mücadelesine devam etmiştir. Bu dönemde Osmanlı'nın topraklarını koruma ve savunma çabası ön planda olmuştur.
Değerlendirme: 17. yüzyıl, Osmanlı'nın **savunma politikalarına** ağırlık verdiği bir dönemdir. Dış ilişkilerde diplomasi ve askeri güç kullanımı, Osmanlı’nın **varlığını koruma stratejilerinin** önemli bir parçası olmuştur.
Osmanlı’nın II. Viyana Kuşatması'nda (1683) aldığı yenilgiden sonra Avrupa devletleri, Avusturya, Lehistan, Rusya ve Venedik birleşerek Kutsal İttifak'ı kurmuşlardır. Bu ittifak, Osmanlı Devleti'ne karşı 16 yıl süren savaşların ardından Karlofça Antlaşması ile sona ermiştir. Osmanlı Devleti bu savaşlar sonunda önemli toprak kayıpları yaşamıştır.
Değerlendirme: **Kutsal İttifak** ve **Karlofça Antlaşması**, Osmanlı Devleti'nin Avrupa’da **askeri ve siyasi üstünlüğünü kaybettiği** bir dönemin sonunu işaret etmektedir. Bu dönem, Osmanlı’nın gerileme sürecine girmesine yol açmıştır.
Augsburg Antlaşması (1555): Avrupa’da Protestan mezhebinin resmen tanındığı ilk antlaşmadır. Bu antlaşma, Avrupa’da din savaşlarının temellerini atmıştır.
Otuz Yıl Savaşları (1618-1648): Katolikler ve Protestanlar arasında Avrupa’da yıkıcı bir savaş yaşanmış, bu savaş sonucunda imzalanan **Westfalya Antlaşması** ile modern devlet düzeni ve laik hukuk sistemi kurulmuştur.
Değerlendirme: **Westfalya Antlaşması**, Avrupa'da **modern devlet düzeninin** ve **laik hukukun** temelini oluşturmuştur. Bu dönemde Avrupa'da **din savaşları** sona ererken, devletler arası ilişkiler daha **seküler temellere** dayanmıştır.
17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa’da denizcilik faaliyetleri, İspanya, Portekiz, İngiltere ve Hollanda gibi ülkelerce büyük bir ivme kazanmıştır. Osmanlı Devleti ise Akdeniz ve Karadeniz'deki hâkimiyetini korumaya çalışmış, ancak denizlerdeki üstünlüğünü kaybetmiştir. Girit’in Fethi (1669) bu dönemdeki son büyük zaferlerden biridir.
Değerlendirme: Osmanlı Devleti, **Girit’in Fethi** ile Akdeniz'deki varlığını bir süre daha korumayı başarmış olsa da, genel anlamda **denizcilik üstünlüğünü** Avrupa devletlerine kaptırmıştır. Bu durum, Osmanlı'nın denizlerdeki gücünün **gerilemeye başladığını** göstermektedir.
18. yüzyıl itibarıyla Osmanlı Devleti fetih politikasını terk ederek savunma stratejisine yönelmiştir. 1711 Prut Antlaşması ve 1718 Pasarofça Antlaşması, Osmanlı’nın bu dönemdeki diplomatik başarılarından bazılarıdır. Ancak, Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti Batı’daki toprakları geri alma ümidini kaybetmiş ve Lale Devri başlamıştır.
Değerlendirme: **Pasarofça Antlaşması**, Osmanlı'nın fetih politikasını terk ettiğini ve **savunma stratejisine** geçtiğini gösteren önemli bir anlaşmadır. Bu antlaşma aynı zamanda **Lale Devri’nin** başlangıcına işaret eder.
Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlı Devleti ile Avusturya, Lehistan, Venedik ve Rusya arasında 16 yıl süren bir dizi savaştır. Savaşlar, II. Viyana Kuşatması'nın (1683) başarısızlığıyla başlamıştır.
Etkileri:
- Osmanlı Devleti Batı’daki üstünlüğünü kaybetmiştir.
- Viyana Bozgunu, Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki ilerleyişini durdurmuştur.
- Osmanlı Devleti’nin ekonomik gücü zayıflamış, ordu toparlanamamıştır.
Değerlendirme: **Kutsal İttifak Savaşları**, Osmanlı'nın **batıdaki üstünlüğünü** kaybettiği ve askeri anlamda ciddi zayıflamalar yaşadığı bir dönemi ifade eder. Bu savaşlar, Osmanlı’nın **savunma pozisyonuna geçişini** ve **askeri üstünlüğünün zayıflamasını** net bir şekilde gözler önüne sermektedir.
Karlofça Antlaşması, Kutsal İttifak Savaşları’nı sona erdiren ve Osmanlı Devleti’nin büyük toprak kaybettiği bir barış antlaşmasıdır.
Antlaşmanın Şartları:
- Erdel ve Macaristan Avusturya’ya bırakıldı.
- Podolya ve Ukrayna toprakları Lehistan’a bırakıldı.
- Mora Yarımadası Venedik’e verildi.
Etkileri:
- Osmanlı’nın Batı’daki ilk büyük toprak kaybıdır.
- Osmanlı Devleti savunma pozisyonuna geçmiştir.
Değerlendirme: **Karlofça Antlaşması**, Osmanlı Devleti'nin **batıdaki toprak kaybını** tescilleyen ilk büyük barış anlaşmasıdır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti'nin **askeri üstünlüğü sona ermiş** ve **savunma stratejisi** ön plana çıkmıştır.
Pasarofça Antlaşması, 1716-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşları’nı sona erdiren bir antlaşmadır.
Antlaşmanın Şartları:
- Belgrad ve Sırbistan’ın büyük bölümü Avusturya’ya bırakıldı.
- Mora Yarımadası Osmanlı’ya geri verildi.
Etkileri:
- Osmanlı Devleti Batı’daki üstünlüğünü tamamen kaybetmiştir.
- Bu antlaşma Lale Devri’nin başlamasına neden olmuştur.
Değerlendirme: **Pasarofça Antlaşması**, Osmanlı Devleti'nin **Avusturya karşısında tam anlamıyla zayıfladığını** ve **Batı’daki üstünlüğünü yitirdiğini** tescilleyen bir antlaşmadır. Bu antlaşma, Osmanlı’da kültürel ve sosyal değişimlerin yaşandığı **Lale Devri’nin** başlangıcına işaret eder.
Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı’nda aldığı ağır yenilgiler sonrasında imzalanmıştır.
Antlaşmanın Şartları:
- Kırım Hanlığı bağımsız hale gelmiştir.
- Rusya, Osmanlı topraklarında Ortodoksların koruyucusu olma hakkı elde etmiştir.
Etkileri:
- Osmanlı Devleti Karadeniz'deki egemenliğini kaybetmiştir.
- Rusya'nın etkisi, Osmanlı iç işlerine müdahale imkânı tanımıştır.
Değerlendirme: **Küçük Kaynarca Antlaşması**, Osmanlı’nın **Karadeniz’deki hakimiyetini** kaybettiği ve **Rusya’nın Osmanlı iç işlerine karışmasına** olanak tanıyan önemli bir dönüm noktasıdır. Bu antlaşma, Osmanlı'nın **çöküş sürecinin hızlandığını** göstermektedir.
👇 Bilgini Pekiştirme Zamanı👇
Açık Uçlu Sorular
11. SINF TARİH, 1.ÜNİTE
"Açık uçlu sorular, bilgilerini derinlemesine ifade etmene olanak tanır."
Daha Fazla OkuÇoktan Seçmeli Sorular
11. SINF TARİH, 1.ÜNİTE
Çoktan seçmeli sorular, sınav sürecinde zaman yönetimini kolaylaştırır.
Daha Fazla OkuKelime Bulmaca ve Eşleştirme
11. SINF TARİH, 1.ÜNİTE
Kelime oyunu ve eşleştirme aktiviteleri, kavramları daha hızlı öğrenmeyi destekler.
Daha Fazla OkuDoğru-Yanlış Soruları
11. SINF TARİH, 1.ÜNİTE
Doğru-yanlış soruları, temel bilgileri hızlıca gözden geçirmeye yardımcı olur
Daha Fazla OkuTarihsel Kronoloji
11. SINF TARİH, 1.ÜNİTE
Kronoloji çalışmaları, tarihsel olayları sıralı bir şekilde anlamaya yardımcı olur
Daha Fazla OkuTarih Kavramları
11. SINF TARİH, 1.ÜNİTE
Tarih kavramları, konuya hakimiyeti artırır ve analiz yeteneğini geliştirir.
Daha Fazla OkuBilgi Kartları
11. SINF TARİH, 1.ÜNİTE
Bilgi kartları, temel bilgileri hızlıca gözden geçirmeyi ve bilgiyi kalıcı hale getiririr.
Daha Fazla Oku
Bugün öğrendiğin her bilgi, yarının başarısının temelini oluşturur.
Azimle çalışmaya devam et, hedeflerin seni bekliyor!;
Bilgiyi paylaşma yolunda bize eşlik ettiğin için teşekkür ederiz.!
Sizin Görüşünüz Bizim İçin Değerli!