Tarih kavramları, geçmişi anlamak ve yorumlamak için kullanılan temel yapı taşlarıdır. Bu kavramlar, olayları analiz ederken doğru bir bakış açısı geliştirmenize ve tarihsel bilgiyi sistematik bir şekilde öğrenmenize olanak tanır.

TARİH KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ

Artı Ürün +

Bir toplumda üretimin temel ihtiyaçlardan fazla olan kısmını ifade eder. Artı ürün, ticaretin gelişmesine ve iş bölümünün ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

Kağan +

Türk-İslam öncesi Türk devletlerinde en yüksek yöneticiye verilen unvandır. Kağan, halkın hem siyasi hem de dini lideri olarak kabul edilirdi.

Konargöçer +

Göçebe yaşam biçimini benimseyen toplumlar için kullanılan bir terimdir. Konargöçer topluluklar, hayvancılıkla geçinir ve mevsimlere bağlı olarak yaşam alanlarını değiştirir.

Kurultay +

Türk devletlerinde devlet meselelerini görüşmek ve kararlar almak için toplanan meclistir. Kurultay, halkın temsilcilerinin kağanla birlikte devlet işlerini tartıştığı bir platformdur.

Medeniyet +

Bir toplumun ekonomik, sosyal, kültürel ve bilimsel alanlarda ulaştığı gelişmişlik seviyesini ifade eder. Medeniyet, tarih boyunca insanlığın birikimini ve ilerlemesini simgeler.

Onlu Sistem +

Türklerde ordunun düzenlenmesi için kullanılan bir askeri sistemdir. Bu sistemde her on askere bir lider atanır, bu yapı üst kademelere kadar devam eder. Onlu sistem, savaş organizasyonlarında etkinliği artırmıştır.

Piramit +

Antik Mısır’da firavunların mezarları olarak inşa edilen anıtsal yapılardır. Piramitler, hem dini hem de siyasi bir simge olarak firavunların gücünü ve ölümsüzlüğünü temsil eder.

Saban +

Tarım devrimiyle birlikte kullanılan, toprağı sürerek ekime hazırlayan tarım aletidir. Saban, tarımsal verimliliği artırarak üretim fazlasının elde edilmesine katkı sağlamıştır.

Senato +

Eski Roma’da devlet işlerini tartışmak ve karar almak için oluşturulan danışma meclisidir. Senato, özellikle soyluların temsil edildiği bir kurum olarak yönetimde etkili olmuştur.

Töre +

Türk toplumlarında hukukun temelini oluşturan yazılı olmayan kurallar bütünü. Töre, toplumun sosyal, ekonomik ve siyasal düzenini sağlamıştır.

Yazıt +

Tarihi bir olayın veya kişinin anısına taş veya maden üzerine yazılmış metinlerdir. Orhun Yazıtları, Türk tarihinin bilinen ilk yazılı belgeleri olarak önem taşır.

Ziggurat +

Mezopotamya’da inşa edilen, tapınak ve gözlemevi olarak kullanılan çok katlı piramit şeklindeki yapılar. Zigguratlar, hem dini hem de bilimsel faaliyetlerin merkezleri olmuştur.

Feodalite +

Orta Çağ’da Avrupa'da toprak sahipliğine dayalı siyasi ve sosyal düzen. Feodal beyler toprak üzerinde hem ekonomik hem de askeri hakimiyete sahipti.

Şehir Devleti +

Eski Çağ’da bir şehir ve onun çevresindeki toprakları kontrol eden bağımsız siyasi birimlerdir. Sümerler ve Eski Yunanlılar, şehir devletlerinin en bilinen örneklerindendir.

Mezopotamya +

Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan, tarım ve medeniyetin doğduğu bölge. Sümer, Akad, Babil ve Asur gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.

Koloni +

Eski Çağ’da ticaret ve siyasi etkilerini genişletmek amacıyla bir devletin, başka bir bölgede kurduğu yerleşimlerdir. Fenikeliler ve Yunanlılar kolonileşmede öncüdür.

Sulama Tarımı +

Su kaynaklarının kanallar aracılığıyla tarım alanlarına taşınması yöntemi. Bu sistem Mezopotamya ve Mısır gibi medeniyetlerde tarımsal üretimi artırmıştır.

Hiyeroglif +

Antik Mısır’da kullanılan, resim ve sembollerden oluşan yazı sistemi. Hiyeroglif, dini metinlerin yazımında ve firavunların yaşamının kaydedilmesinde kullanılmıştır.

Mitoloji +

Eski toplumların tanrılar, kahramanlar ve doğaüstü olaylarla ilgili inançlarını ve öykülerini inceleyen bilim dalı. Mitoloji, toplumların dini ve kültürel yapısını anlamada önemli bir kaynaktır.

Çivi Yazısı +

Mezopotamya’da Sümerler tarafından geliştirilen, kil tabletler üzerine yazılan ilk yazı sistemlerinden biridir. Ticari, dini ve resmi kayıtlar için kullanılmıştır.

Kast Sistemi +

Eski Hindistan’da toplumsal sınıfları katı bir şekilde ayıran sosyal sistemdir. Bu sistemde doğuştan gelen sınıf, bireyin yaşam boyu toplumsal rolünü belirler.

Tufan Efsanesi +

Mezopotamya ve diğer Eski Çağ medeniyetlerinde görülen, bir tanrının insanları cezalandırmak için büyük bir sel gönderdiğini anlatan mitolojik öykü. Gılgamış Destanı’nda yer alır.

Mozaik +

Küçük taş, cam veya seramik parçalarının yan yana dizilerek yapılan sanat eseri. Eski Roma ve Bizans dönemlerinde mimaride sıkça kullanılmıştır.

Ordu Millet Anlayışı +

Göçebe Türk toplumlarında, her bireyin aynı zamanda asker olarak yetiştirildiği anlayış. Bu sistem, Türklerin savaşlarda üstünlük sağlamasına katkı sağlamıştır.

Karum +

Eski Anadolu’da ticaret kolonilerinin merkezine verilen isimdir. Asurlular tarafından kullanılan Kültepe Karumu, ticari kayıtların tutulduğu önemli bir merkezdir.

Hukuk Devleti +

Toplum düzeninin yazılı yasalara dayalı olarak sağlandığı yönetim biçimi. Eski Çağ’da bu anlayış, Hammurabi Kanunları gibi yazılı kurallar aracılığıyla gelişmiştir.

Bugün öğrendiğin her bilgi, yarının başarısının temelini oluşturur.

Azimle çalışmaya devam et, hedeflerin seni bekliyor!;

Bilgiyi paylaşma yolunda bize eşlik ettiğin için teşekkür ederiz.!