Tarih kavramları, geçmişi anlamak ve yorumlamak için kullanılan temel yapı taşlarıdır. Bu kavramlar, olayları analiz ederken doğru bir bakış açısı geliştirmenize ve tarihsel bilgiyi sistematik bir şekilde öğrenmenize olanak tanır.

TARİH KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ

Bab-ı Ali Baskını +

1913’te İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından Osmanlı hükümetine karşı düzenlenen ve hükümetin kontrolünü ele geçirdikleri darbedir. Bu olay, cemiyetin Osmanlı Devleti'nde tam iktidar olmasını sağlamıştır.

Balkan Savaşları +

1912-1913 yıllarında Osmanlı Devleti ile Balkan devletleri arasında yaşanan savaşlar serisidir. Bu savaşlar sonucunda Osmanlı, Balkanlar’daki büyük topraklarını kaybetmiştir.

Brest Litovsk +

I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti ile savaştan çekilen Sovyetler Birliği arasında imzalanan barış antlaşmasıdır. Bu antlaşma ile Sovyetler, savaştan çekilerek Osmanlı Devleti ve Almanya ile barış sağlamıştır.

Cumhuriyet +

29 Ekim 1923’te ilan edilen ve halkın seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu, halk egemenliğine dayalı yönetim biçimidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’tür.

İdadi +

Rüştiyeden sonra gidilen lise seviyesindeki Osmanlı eğitim kurumudur. Osmanlı'da modern eğitim sistemine geçişin önemli bir aşaması olan idadilerde fen bilimleri ve modern dersler okutulmaya başlanmıştır.

İttihat ve Terakki +

Osmanlı Devleti’nde II. Meşrutiyet’in ilanında büyük rol oynayan ve ülke yönetimini kontrol eden siyasi cemiyettir. Bu cemiyet, modernleşme ve milliyetçilik politikaları izlemiş; I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti'nin savaşa katılmasında etkin olmuştur.

Lozan Antlaşması +

Kurtuluş Savaşı sonrası Türkiye ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırlarını ve bağımsızlığını tanıyan antlaşmadır.

Meşrutiyet +

Osmanlı Devleti’nde anayasal monarşi anlamına gelir. Meşrutiyet, padişahın yetkilerinin kısıtlandığı ve halkın yönetime katılmasının sağlandığı bir yönetim şeklidir. I. ve II. Meşrutiyet olarak iki kez ilan edilmiştir.

Misak-ı Milli +

1920’de Osmanlı Meclis-i Mebusanı tarafından kabul edilen ve Türkiye’nin ulusal sınırlarını belirleyen belge. Bu belge, Kurtuluş Savaşı’nın amaçlarını ve bağımsızlık hedeflerini açıklar.

Mondros Ateşkes Antlaşması +

I. Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan ve Osmanlı'nın savaştan çekilmesini sağlayan antlaşmadır. Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin fiilen sona erdiğini gösteren önemli bir belgedir.

Mudanya Ateşkes Antlaşması +

Kurtuluş Savaşı sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan ateşkes antlaşmasıdır. Bu antlaşma ile Türkiye’nin bağımsızlık mücadelesi zaferle sonuçlanmıştır.

Mütareke +

Savaşan devletler arasında geçici olarak barış sağlamak amacıyla yapılan ateşkes anlaşmasına denir. Örneğin, Mondros Mütarekesi, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan çekilmesini sağlayan ateşkes anlaşmasıdır.

Rüştiye +

Osmanlı eğitim sisteminde, ilk mektepten sonra gidilen ortaokul seviyesindeki okuldur. Rüştiyeler, modern eğitim veren ilk Osmanlı okulları arasında yer alır ve devlet memuru yetiştirmek amacıyla açılmıştır.

Sömürgecilik +

Güçlü devletlerin, ekonomik ve siyasi çıkarları doğrultusunda zayıf devletleri ele geçirip kaynaklarını kullanma politikasıdır. Bu politika, 19. yüzyılda Avrupa devletleri arasında hız kazanmıştır ve birçok ulusun bağımsızlık mücadelesine yol açmıştır.

Trablusgarp Savaşı +

1911-1912 yıllarında Osmanlı Devleti’nin İtalya ile Trablusgarp (Libya) toprakları üzerinde yaptığı savaş. İtalya, bu savaş sonucunda Osmanlı'nın Trablusgarp’taki topraklarını işgal etmiştir.

Versay Antlaşması +

I. Dünya Savaşı sonrasında Almanya ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma, Almanya’ya ağır yükümlülükler getirmiş ve II. Dünya Savaşı’nın sebeplerinden biri olmuştur.

II. Meşrutiyet +

1908’de İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin baskısıyla ilan edilen anayasal monarşi dönemidir. Bu dönemde Osmanlı Devleti’nde çok partili sisteme geçilmiş, halkın yönetime katılması sağlanmıştır. Ancak siyasi karışıklıklar ve savaş ortamı nedeniyle kısa sürmüştür.

Bugün öğrendiğin her bilgi, yarının başarısının temelini oluşturur.

Azimle çalışmaya devam et, hedeflerin seni bekliyor!;

Bilgiyi paylaşma yolunda bize eşlik ettiğin için teşekkür ederiz.!