Sınavlara hazırlanırken, doğru kaynaklarla çalışmak başarının en önemli anahtarıdır.
Sınav yolculuğunda ihtiyacın olan tüm bilgiler burada seni bekliyor;
Şimdi hedeflerine emin adımlarla ilerle!
Türklerde hukuk sistemi, toplumun düzenini sağlamak, toplum bireylerinin haklarını korumak ve devletin devamlılığını sağlamak amacıyla oluşturulmuş temel kurallardan oluşur. Bu sistem, eski Türk devletlerinde töre adı verilen geleneksel hukuk kurallarına dayanır.
Töre, Türk toplumunun yaşam biçimi, gelenekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmiş yazısız bir hukuk sistemidir. Törede, halkın birliği, toplumsal düzenin korunması, adaletin sağlanması ve halkın refahı temel prensiplerdir.
Türklerde hukuk, özellikle **adalet**, **eşitlik** ve **aile yapısının korunması** gibi değerlere dayanmaktadır. Töreye göre bir hükümdar, adaleti sağlamak ve toplum düzenini korumakla yükümlüdür. Ancak töre kuralları, hükümdarın üzerinde bir otoriteye sahip olup değiştirilemez kabul edilmiştir.
İlk Türk devletlerinde hukuk sistemi, töre adı verilen yazısız kurallar bütününe dayanıyordu. Töre, toplumun genel ahlaki değerleri ve geleneklerine uygun olarak oluşmuştu ve toplum düzenini sağlamak için uygulanırdı.
Adalet: Töreye göre adalet, devletin temelini oluşturur. Hükümdarlar, töreye uygun hareket etmek zorundaydı. Töreye göre herkes eşit kabul edilirdi ve toplumda adaletsiz davranışlara müsamaha gösterilmezdi. Hükümdarın adaleti sağlama görevi, ona büyük bir sorumluluk yüklerdi.
Ceza ve Yaptırım Sistemi: Törede, suç işleyen bireylere uygulanan cezalar toplum düzenini koruma amacı güderdi. Suçlar, toplumsal huzuru bozan her türlü davranışı içerirdi ve cezalar caydırıcı nitelikteydi. Örneğin, hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlar ağır yaptırımlarla cezalandırılırdı.
Toplumsal Düzen: Töre, toplumu oluşturan bireylerin bir arada barış içinde yaşamalarını sağlamayı hedeflerdi. Bu düzen içerisinde sadakat, dayanışma ve özgürlük gibi değerler öne çıkardı. Töre, nesilden nesile aktarılmış ve tüm toplum tarafından kabul görmüş bir hukuk düzeniydi.
İslam'ın kabulüyle Türk devletleri hukuk sistemlerinde değişiklik yaparak şer'i hukuk ve örfi hukuk olmak üzere iki temel sisteme ayrıldılar.
Şer’i Hukuk: İslam dininin getirdiği kurallara dayanan şer’i hukuk, toplumun manevi ve ahlaki düzenini sağlamak amacıyla uygulanırdı. Kur'an, Sünnet, İcma ve Kıyas gibi kaynaklardan beslenir ve aile hukuku, miras, ticaret gibi alanlarda toplumsal düzeni sağlardı. Kadılar, şer’i hukuk kurallarını uygulamakla görevli yargıçlardı.
Örfi Hukuk: Örfi hukuk, eski Türk geleneklerinden gelen kurallar bütünü olup, devletin ihtiyaçlarına göre düzenlenmiş bir sistemdi. Bu hukuk sistemi, sultanın emirleri ve toplumun geleneksel ihtiyaçları doğrultusunda şekillenir, şer’i hukukla çelişmediği sürece uygulanırdı. Sultanların yetkileri örfi hukuk çerçevesinde belirlenmişti.
Hukuk Uygulamalarında Denge: Türk-İslam devletlerinde hukuki meseleler, şer’i ve örfi hukukun dengeli bir şekilde uygulanmasıyla çözüme kavuşturulurdu. Böylece, hem İslam hukukunun prensipleri korunur hem de Türk devlet gelenekleri devam ettirilirdi.
Osmanlı Devleti, hukuk sistemini şer’i hukuk ve örfi hukuk üzerine kurmuştu. Bu sistemler, Osmanlı Devleti'nin adalet anlayışını ve toplumsal düzenini belirlemiştir.
Şer’i Hukuk: İslam hukukunun prensipleri doğrultusunda oluşturulmuş olup, kadılar tarafından uygulanan bir hukuk sistemidir. Kadılar, şer’i hukuk kurallarına göre halk arasındaki anlaşmazlıkları çözmekten sorumluydu.
Örfi Hukuk: Padişahın yetkilerine dayanan örfi hukuk, devletin idari işleyişinde gerekli olan kurallar bütününü oluşturur. Örfi hukuk, padişahın emirleriyle şekillenir ve devletin bekası için uygulanır.
Divan-ı Mezalim ve Divan-ı Hümayun: Osmanlı’da halkın adalet taleplerini dile getirdiği iki ana yargı kurumudur. Divan-ı Mezalim, özellikle halkın devlet görevlilerinden şikayetlerini dinlemek için kurulmuştur. Divan-ı Hümayun ise devletin en yüksek yargı ve yönetim organıdır.
Fatih, Yavuz ve Kanuni Dönemlerinde Hukuk: Fatih Sultan Mehmet, devletin hukuk sistemini geliştirmiş, Yavuz Sultan Selim örfi hukuk kurallarını güçlendirmiştir. Kanuni Sultan Süleyman, “Kanuni” unvanıyla tanınan bir padişah olarak, Osmanlı Devleti’nde hukuk sistemini düzenlemiştir.
Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde Osmanlı Devleti’nde modernleşme hareketleriyle birlikte hukuk alanında önemli reformlar yapılmıştır.
Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye: Osmanlı’da hukuki ve idari reformları gerçekleştirmek amacıyla kurulmuş olan bu meclis, hukuk sisteminin modernleştirilmesi konusunda çalışmalar yapmıştır.
Tanzimat Fermanı (1839): Tanzimat Fermanı, hukuk önünde eşitlik ilkesini tanıyan ilk resmi belgedir. Bu fermanla Osmanlı Devleti, halkın can, mal ve namus güvenliğini garanti altına almayı taahhüt etmiştir.
Islahat Fermanı (1856): Gayrimüslim vatandaşların haklarını genişleten Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı’nı tamamlayıcı nitelikte olup, Osmanlı toplumunda daha eşitlikçi bir hukuk düzeni kurmayı amaçlamıştır.
Kanun-i Esasi (1876): Osmanlı Devleti’nin ilk anayasası olan Kanun-i Esasi, padişahın yetkilerini sınırlamış ve halkın yönetime katılımını sağlamıştır. Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan’ın kurulmasıyla Osmanlı Devleti’nde anayasal bir düzenin temelleri atılmıştır.
Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Türkiye’de hukuk alanında köklü değişiklikler yapılmış, laik ve modern bir hukuk sistemi kurulmuştur.
Hukuk Alanındaki İnkılaplar: 1926’da İsviçre Medeni Kanunu esas alınarak hazırlanan Türk Medeni Kanunu, eski şer’i hukukun yerini alarak Türkiye’de laik bir hukuk düzeni kurulmasını sağlamıştır. Aile, miras, evlenme gibi sosyal konular bu kanun çerçevesinde düzenlenmiştir.
Diğer Kanunlar: Türk Ceza Kanunu, Türk Ticaret Kanunu gibi Batı hukuk sisteminden alınan diğer kanunlarla, Türkiye’de modern bir hukuk yapısı oluşturulmuştur. Bu reformlar sayesinde devlet, birey haklarını korumayı ve sosyal düzeni sağlamayı amaçlamıştır.
Anayasalar: Cumhuriyet döneminde sırasıyla 1921, 1924, 1961 ve 1982 anayasaları kabul edilmiştir. Her bir anayasa, Türkiye’nin hukuk düzenini çağdaş değerlere uygun hale getirmiş, birey hak ve özgürlüklerini güvence altına almıştır.
Bu dönemde yapılan reformlar, Türk toplumunda laiklik ilkesinin yerleşmesini sağlamış ve çağdaş bir hukuk devleti yapısının temelleri atılmıştır.
👇 Bilgini Pekiştirme Zamanı👇
Açık Uçlu Sorular
SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE
"Açık uçlu sorular, bilgilerini derinlemesine ifade etmene olanak tanır."
Daha Fazla OkuÇoktan Seçmeli Sorular
SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE
Çoktan seçmeli sorular, sınav sürecinde zaman yönetimini kolaylaştırır.
Daha Fazla OkuKelime Bulmaca ve Eşleştirme
SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE
Kelime oyunu ve eşleştirme aktiviteleri, kavramları daha hızlı öğrenmeyi destekler.
Daha Fazla OkuDoğru-Yanlış Soruları
SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE
Doğru-yanlış soruları, temel bilgileri hızlıca gözden geçirmeye yardımcı olur
Daha Fazla OkuTarih Kavramlar Sözlüğü
SEÇMELİ TARİH 11, 2.ÜNİTE
Tarih kavramları, konuya hakimiyeti artırır ve analiz yeteneğini geliştirir.
Daha Fazla Oku
Bugün öğrendiğin her bilgi, yarının başarısının temelini oluşturur.
Azimle çalışmaya devam et, hedeflerin seni bekliyor!;
Bilgiyi paylaşma yolunda bize eşlik ettiğin için teşekkür ederiz.!
Sizin Görüşünüz Bizim İçin Değerli!